Nghe kể lại những câu chuyện cũ về Saigon .
_"Chuyện gì nhỉ?"
_"Chuyện xe ô tô ấy mà."
_"Sài Gòn ngày trước ta có cái xe này thật ngộ nghĩnh."
_"Thế à?"
_"Nó ra sao?"
_"Nó hả?"
_"Kể mau đi"
_"Hum..."
_"Vào đây mà nghe kể đây này."
_"Có hình tha hồ mà coi cho biết."
_"Nhớ làm sao những cái xe thời đó."
Có ai còn nhớ trạm xăng này không ?
Caroline Thanh Hương
La Dalat: Chiếc xe hơi Made in Vietnam vang danh một thời
Từ năm 1970 cho đến 1975, Công ty Xe hơi Sài Gòn đã sản xuất hơn năm
ngàn chiếc xe dân dụng La Dalat tại Việt Nam với mức độ nội địa hóa lên
đến 40%.
Vào năm 1936, hãng chế tạo xe của Pháp Citroën đã thiết lập xưởng sản
xuất đầu tiên ở Đông Dương với trụ sở ban đầu tại góc đường Lê Lợi -
Nguyễn Huệ, ngày nay đã trở thành Caféteria Rex ở Sài Gòn. Sang đến thời
Việt Nam Cộng hòa xưởng sản xuất được dời đi và đổi tên thành Công ty
Xe hơi Citroën, tiếp đến là Công ty Xe hơi Saigon.
 |
Trụ sở Công Ty Xe Hơi Saigon (viết theo kiểu đọc của phương Tây).
|
Sau Thế chiến thứ 2, để đáp ứng nhu cầu về phương tiện di chuyển của
dân Pháp đương thời, hãng chế tạo xe Citroën đã tung ra thị trường chiếc
xe 2CV. Sau đó hãng này tiếp tục cho ra đời loại xe Citroën Dyane 6 và
Méhari lần lượt vào cuối thập niên 50 và đầu thập niên 60. Xe Citroën La
Dalat sản xuất ở Việt Nam là loại xe dựa trên kiểu Citroën Méhari.
Vào giữa thập niên 60, trước sức ép cạnh tranh từ các loại xe gắn máy
2 bánh: Honda, Suzuki, Yamaha, Kawasaki, Bridgestone.... cũng như các
loại ô tô Toyota, Mazda, Mitsubishi, Nissan, Daihatsu… nhập khẩu từ Nhật
Bản, hãng Citroën quyết định tung ra thị trường một loại xe thực dụng
và rẻ tiền, loại xe mà các công ty sản xuất xe Nhật Bản không thể cạnh
tranh được. Chiếc xe được đặt tên là La Dalat.
Năm 1969, công ty Citroën mua bản quyền thiết kế của chiếc Baby Brousse từ công ty Ateliers et Forges de l’Ebrié.
Tiếp đó, các kỹ sư của chi nhánh Société Automobile d’Extrême-Orient
tại Sài Gòn bắt tay vào sản xuất và lắp ráp ngay tại Việt Nam một chiếc
xe tuy không sang trọng và mạnh như xe Mỹ, nhưng giá thành và chất lượng
ăn đứt tất cả các loại xe của Nhật.
 |
Một quảng cáo của công ty Xe hơi Citroën tại Sài Gòn.
|
Và chiếc La Dalat ra đời với 4 kiểu dáng khác nhau có phần máy và hệ
thống tay lái, bộ nhún, bộ thắng... nhập cảng từ Pháp, trong khi, các bộ
phận như đèn, kén báo hiệu, ghế nệm, dàn đồng đóng bằng tôn, mui xe
bằng lá thép uốn hoặc vải,... được thiết kế và sản xuất ngay tại Sài
Gòn.
 |
Một chiếc La Dalat trên đường phố Sài Gòn trước 1975.
|
Tuy dựa theo thiết kế của chiếc Baby Brousse, nhưng La Dalat được cải
tiến để có thể sản xuất hàng loạt mà không đến cần máy ép thép công
nghiệp hạng nặng như Baby Brousse.
Lúc tung ra thị trường vào năm 1970, tỷ lệ bộ phận nhập cảng so với
bộ phận nội địa là 75/25 và đến năm 1975 khi hãng Citroën ngừng hoạt
động, tỷ lệ này là 60/40. Có tất cả là 4 kiểu La Dalat: loại 4 chỗ ngồi
hoặc 2 chỗ ngồi với thùng chở hàng.
 |
 |
Một số mẫu xe La Dalat vào những năm 1970.
|
Ước tính từ năm 1970 cho đến 1975, Công ty Xe hơi Sài Gòn sản xuất
hơn năm ngàn chiếc La Dalat, tức là hơn một ngàn chiếc mỗi năm!
 |
Động cơ của La Dalat.
|
Theo thiết kế, chiếc xe này sở hữu động cơ 4 thì, 602 phân khối, 2
xi-lanh đối ở 2 đầu nằm dẹp (flat twin), hộp số gồm 4 số tay, chuyền
động ở trục bánh trước. Chiếc xe có chiều dài 3,5m; rộng 1,53m; cao
1,54m; nặng khoảng từ 480-590 kg tùy theo kiểu.
 |
Một xe La Dalat được tân trang tại Sài Gòn hiện nay.
|
La Dalat được đánh giá là chiếc xe ít tốn xăng, dễ sửa chữa, dễ
thay thế các bộ phận hỏng hóc, đặc biệt các bộ phận như cánh cửa, kính
xe đều có thể "tự chế", dễ làm hơn các loại xe Nhật và rẻ tiền. Các bộ
phận rời được bán với giá phải chăng vì hoàn toàn được chế tạo tại Việt
Nam.
 |
||||
Một chiếc La Dalat cổ bên những chiếc xe hơi hiện đại.
|
Tiền thân là gốc Pháp nhưng La Dalat đã để lại dấu ấn không hề
nhỏ mang tên Việt Nam. Năm 1973, ngạc nhiên và hài lòng với thành công
đáng ngờ của Công ty Xe hơi Sài Gòn, Citroën đã sang Việt Nam lấy 3
chiếc La Dalat về Pháp để mổ xẻ phân tích thiết kế, từ đó họ cho ra đời
kiểu khung xe dễ sản xuất mà không đòi hỏi đầu tư nhiều công nghệ như
chiếc Baby Brousse mui trần thế hệ thứ hai hay chiếc FAF.
Theo Kiều Châu/ Bizlive
Bình luận (6)
- Từ năm 1970 đã có xe La Dalat xuất xưởng hằng năm cả nghìn chiếc với tỷ lệ nội địa hóa có lúc lên đến 75% nội địa và 25% nhập khẩu, một nền công nghiệp SX ôtô non trẻ trong thời chiến nhưng ấn tượng. Hơn 50 năm rồi nền công nghiệp SX ôtô của ta hiện nay ở vị trí nào? Thật buồn
- Đó là sự tụt hậu không thể tệ hơn được của ngành xe hơi nước nhà! Thật buồn khi ngày xưa đã có nền móng nhưng chịu xây tiếp!
- Thế tại sao bây giờ Cty không phát triển tiếp,bây giờ VN có xe hơi mang thương hiệu nhà không nhỉ
-
Đó là công ty của Pháp mà. Giờ vẫn còn tồn tại nhưng hầu như không có tên tuổi gì nữa.
-
Haha,hỏi khờ vậy cũng hỏi.
-
-
Ơ Tay ninh còn nhiều chiếc như yay lăm... Thấy vẫn còn mới...
-
Niềm mơ ước của tôi thời đó... Vào thời bấy giờ La DaLat thật sự sang trọng!
-
Sợ sản xuất nhiều oto quá ô nhiễm môi trường nên không làm.
Caroline Thanh Huong
Kính chào chị Thanh Huong. Rất cám ơn chị đã post những ca khúc của tôi cho mọi người thưởng thức. Nếu chị cho phép, tôi sẽ gởi chị nhiều truyện đọc, nhiều kinh Phật tôi đã thâu. Thư ngắn ý dài. Mong chị cho ý kiến.
RépondreSupprimerNguyên Hà
nguyenhacali@gmail.com
714-878-8290